کشف گور ۲۰۰۰ ساله پزشک رومی در مجارستان با ابزارهای باستانیاش
تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۲۱۶۹
قبر یک پزشک متعلق به قرن اول میلادی اخیراً در منطقه جازاگو مجارستان کشف شد. باستانشناسان دانشگاه اوتووش لوراند مستقر در بوداپست، موزه یاس و شبکه تحقیقاتی اوتووش لوراند اعلام کردند در حفاری اخیر این قبر یک اسکلت و ابزار فلزی کشف شده است.
به گزارش فرادید، باستانشناسان معتقدند این گور متعلق به یک پزشک دورهگرد رومی اوایل دورهی امپراتوری روم است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کشف از این جهت هیجانانگیز است که به دانش گستردهتر ما در مورد ابزارهای پزشکی باستانی کمک میکند. اما آیا این اکتشاف میتواند در درک بهتر رابطه بین پزشکان باستانی و صنعتگران فلز به ما کمک کند؟
پزشکان رومی که در لاتین مدیکوس یا مدیکا نامیده میشوند، معمولاً در سراسر امپراتوری روم سفر میکردند. پزشکان ویژه نظامی هم بودند که میتوانستند در میادین جنگ برای ارتش عمل جراحی یا اقدامات پزشکی انجام دهند. با این حال، از آنجا که مفهوم بیمارستانهای عمومی در مقیاس بزرگ خارج از اردوگاه ارتش تا اواخر امپراتوری روم و در جریان گسترش مسیحیت توسعه نیافته بود، بسیاری از پزشکان اولیه امپراتوری با ابزار خود به خانهی بیماران میرفتند تا عمل جراحی انجام دهند.
سامو لونته، یکی از اعضای تیم حفاری و دستیار علمی موسسه باستانشناسی دانشگاه اوتووش لوراند در حال توضیح روش کاوش در کنار اسکلت یافتشده و یافتههای دیگر است.
این پزشک مرد بود، اما زنان رومی هم به عنوان پزشک و ماما برای انجام اقدامات پزشکی در سراسر دریای مدیترانه و فراتر از آن آموزش دیده بودند. سنگنوشتهی قرن اول میلادیِ یک مدیکا (پزشک زن) از اوسیمویِ ایتالیا، نام یکی از این پزشکان زن به نام جولیا سابینا را ثبت کرده است.
در نمونه دیگری به یک پزشک زن از شهر پسارویِ ایتالیا به نام آرتمیسیا اشاره شده است. هم جولیا و هم آرتمیسیا زنان آزاد بودند؛ یعنی زنانی که قبلاً برده بودند، اما توسط اربابشان آزاد شده بودند. همانطور که مورخ باستانی جِین درایکات در اثر خود دربارهی حرفهی پزشکی روم اشاره کرده است: قبل از سال ۱۰۰ پس از میلاد، بیش از ۷۵ درصد پزشکان شناخته شده رومی یا برده بودند یا آزاد شده بودند. این موضوع بیانگر نقش مهم بردگان دوران باستان است.
مشخص شد در گور جازاگو، چاقوی جراحی با آلیاژ مس و تزئینات نقره همراه با تیغههای فولادی قابلتعویض ساخته شده است. ساخت ابزار پزشکی در دوران باستان شکلی از هنر بود که خلق آن به یک آهنگر یا متالورژیست ماهر نیاز داشت. شماری از ابزار پزشکی در پمپئی، اسپانیای روم، بریتانیا و بسیاری از استانهای دیگر در دریای مدیترانه رومی کشف شده است.
سال ۱۹۸۹ در شهر ریمینی ایتالیا، خانهای موسوم به «خانه جراح» کشف شد. این خانه حاوی بزرگترین مجموعهی شناختهشده از ابزارهای پزشکی رومی است که تاکنون یافت شده است.
یکی از اعضای نقاشی دیواری یاپیکس، در حال بیرون کشیدن تیر از ران آئنیاس است در حالی که ونوس و پسر آنیاس، اسکانیوس، در حال تماشا هستند. این اثر اصالتاً از پمپئی است و اکنون در موزه ملی باستانشناسی ناپل، ایتالیا است.
در دوران باستان، صنعتگرانی که در کارگاههای متمرکز بر متالورژی و آهنگری کار میکردند، برای کسب و کار پزشکی اهمیت ویژهای داشتند و پزشکان با اتکاء به مهارت آنها میتوانستند در اجرای اعمال جراحی کاملاً دقیق باشند. پزشک مشهور جالینوس که در قرن دوم و اوایل قرن سوم میلادی طبابت میکرد، سفارش کرده بود برای چاقوی جراحی که برای ستون فقرات از آن استفاده میکرد، از فولاد نوریکن استفاده کنند.
سال ۱۹۲ پس از میلاد، وقتی در شهر رم آتش سوزی رخ داد، انباری که این پزشک ابزار و کتاهایش را در آن نگهداری میکرد از بین رفت. او در رسالهاش با عنوان «درباره دوری از پریشانی» از این واقعه ابراز تأسف کرده و اشاره کرده است که قالبهای مومی را آنجا ذخیره میکرده تا بعداً آنها را برای ساخت ابزار پزشکی به آهنگر بدهد. معمولاً فراموش میشود که در گذشته متخصصان پزشکی در کنار آهنگران کار میکردند تا ابزار دقیق و پیچیدهای ساخته شود، از ابزار جراحی چشم گرفته تا اسپکولوم برای معاینات واژینال!
ماکت آینه طبی رومی که در پمپئی کشف شد نقش برجسته سنگ آهکی یک مغازه آهنگری قرن اول میلادیحفاظت، نگهداری و استفاده از تکنیکی به نام طیفسنجی فلورسانس اشعه ایکس (تجزیه و تحلیل XRF) روی اشیاء فلزی توسط موزهی سوسیالیستها برای درک ترکیب ابزارهای فلزی گذشته بسیار مهم بوده و هست. تیم باستانشناسی مجارستانی خواستار خدمات Szilvia Döbröntey-David برای کمک به بررسی و بازیابی فلزات حفاریشده از گوری شده که اخیراً در مجارستان کشف شده است.
تجزیه و تحلیل متالورژیکی پیشین ابزار پزشکی رومی که توسط کاترین ای. جاکیلسکی و مایکل آر. نوتیس انجام شد، نشان داد که ابزار پزشکی رومی را میتوان از انبوهی از فلزات نظیر مس، برنز، برنج، نقره و طلا ساخت. جاکیلسکی و نوتیس در گزارش خود نوشتهاند: آهنگران رومی انواع مختلفی از فلزات را برای ساخت یک ابزار واحد مانند چاقوی جراحی معمولی به کار میبردند.
یک طومار قرن چهارمی از اوکسیرینخوس در مصر رومی نیز نشان میدهد پزشکان رومی میتوانستند برای ساخت ابزار خودشان از متخصصان ذوب فلزات موادی مانند ورقههای مسی را درخواست کنند.
مورخان پزشکی باستان در حال حاضر تلاش میکنند این کشف جدید هیجانانگیز را بهطور کامل درک کنند. بیشتر آنها روی این موضوع تمرکز میکنند که این تدفین به طور کلی چگونه به دانش ما درباره پزشکان رومی میافزاید، اما خود این جعبه اثبات میکند که رشته پزشکی در گذشته و حتی امروز عمیقاً با هنر فلزکاری گره خورده است.
منبع: فرارو
کلیدواژه: کشف گورستان قیمت طلا و ارز قیمت موبایل ابزار پزشکی چاقوی جراحی پزشکی روم برای ساخت کشف شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۲۱۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جزئیات جدید از حادثه مرگبار مسمومیت الکلی پزشکان در مهمانی | پای مادهی دیگر وسط آمد!
در پی انتشار خبر مسمومیت الکلی ۲۹ نفر از پزشکان در شیراز، یک پزشک به خبرآنلاین میگوید: «خبر نارسایی کلیوی چند تن از مهمانان در این حادثه، صحت ندارد و این اشخاص به درخواست خودشان دیالیز شدند.»
طی هفته گذشته در پی انتشار خبری مبنی بر برگزاری یک مهمانی خصوصی در شیراز با حضور مهمانان پزشک، اعلام شد ۲۹ نفر از افراد حاضر در مهمانی دچار مسمومیت الکلی و در بیمارستان بستری شدند.
اخبار منتشرشده از سوی رسانههای رسمی تا به امروز، حاکی از آن است که طی این اتفاق، چند تن از مهمانان دچار نارسایی کلیوی شدهاند، یک پزشک زن فوت شده و یک پزشک دیگر به کما رفته است.
خبر «نارسایی کلیوی چند تن از پزشکان» کذب است
دکتر هادی یزدانی، پزشک و دکترای حرفهای پزشکی، پیرویِ این موضوع در گفتوگو با خبرآنلاین، در قالب اطلاعات تکمیلی و معتبر میگوید: «خبر فوت پزشک خانم در این حادثه صحت دارد، اما خبری که مبنی بر نارسایی کلیوی چند تن دیگر از پزشکان منتشر شده، به ضرس قاطع غلط است.»
او، به نقل از منابع موثق محلی، اشاره میکند: «پنج نفر از حاضران در مهمانی به درخواست خود، دیالیز کلیوی شدند. آزمایشهای انجامشده، نشاندهنده اسیدوز خون در این افراد بود؛ که سبب شد این پنج نفر با آگاهی و خواست شخصی دیالیز انجام دهند.»
همچنین بر اساس پیگیریهای صورتگرفته از سوی خبرآنلاین و گفتوگو با یکی از پزشکان شیراز، مشخص شد که «هیچیک از این افراد به کما نرفتهاند و اخباری که پیرامون این موضوع در حال انتشار است، صحت ندارد. حتی خبر «مسمومیت ۲۹ نفر» نیز کذب است؛ زیرا در مجموع حدود پنج [الی شش] نفر دچار مسمومیت شده بودند که با انجام دیالیز، شرایطشان بهبود یافت.»
به بیان سادهتر، تنها تلفات ناشی از این اتفاق، فوت یک پزشک زن است و باقی افراد در سلامت کامل به سر میبرند.
حادثه اخیر، مسمومیت با «متانول» نبوده؛ نتایج آزمایشات چیز دیگری را نشان میدهد
در ادامه گفتوگو، این پزشک تصریح میکند: «مسمومیت اخیر، ناشی از مصرف متانول نبوده؛ چرا که بررسیها و نتایج آزمایشات، مصرف مادهای دیگر به نام «اتیلن گلیکول» را تأیید میکند.»
دکتر مهرداد شریفی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نیز پیشتر اعلام کرده بود که «مشروبات مورد استفاده در این مهمانی، تقلبی و دستساز و حاوی الکل صنعتی بوده است».
شایان ذکر است که در روند تولید مشروبات الکلی (اتانول)، برخی ترکیبات سمی، بهویژه متانول، بدون دخالت خارجی و به مقدار بسیار کم طی فرآیند تخمیر شکل میگیرند و سبب سمی شدن نوشیدنی میشوند. اما در خصوص اتیلن گلیکول باید گفت که این یک ماده شیمیایی و صنعتی است و معمولاً در فرآوردههایی مانند ضد یخ برای موتور اتومبیل استفاده میشود و مصرف خوراکی آن به هیچوجه رایج و مرسوم نیست.
دکتر مهرداد اسماعیلیان، متخصص طب اورژانس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در اینباره به خبرآنلاین میگوید: «اتیلن گلیکول در فرآیند تخمیر مشروبات الکلی تولید نمیشود و اگر نتایج آزمایشات مندرج در پرونده پزشکان مسموم شیراز نشاندهنده مصرف اتیلن گلیکول باشد، قدری عجیب است و محتمل است که این ماده بهصورت دستی و با دخالت خارجی به نوشیدنیها افزوده شده باشد؛ چرا که تشکیل طبیعی آن در مکانیسم تولید الکل جای نمیگیرد.»
او ادامه میدهد: «اغلب مسمومیتهای الکلی در ایران ناشی از مصرف الکلهای دستساز است و به این دلیل که در روند تولید این مشروبات هیچ نظارت و کنترلی روی فرآورده وجود ندارد، تشکیل ترکیبات سمی در الکل ناگزیر است.»
تا وقتی سطح اتانول در خون بالا باشد، علائم مسمومیت ظاهر نمیشوند
مراجعه به پزشک در ساعات اولیه را جدی بگیرید
یکی از عمده مشکلاتی که در خصوص مسمومیتهای الکلی مطرح است، تعلل در مراجعه به مراکز درمانی است؛ که البته این قصور از سوی مصرفکننده نیست، بلکه علائم با تأخیر بروز پیدا میکنند. به عبارتی، مصرفکننده در ساعات اولیه هیچگونه اختلال بینایی، کاهش سطح هوشیاری، مشکلات مغزی و ... را تجربه نمیکند.
اسماعیلیان در توضیح این مسئله میگوید: «علت دیر نمایان شدن علائم مسمومیت این است که در لحظات نخست پس از مصرف مشروبات الکلی، سطح اتانول در خون بالاست؛ اما به مرور و با پایین آمدن سطح اتانول در طی فرآیند جذب و متابولیسم، متانول خود را نشان داده و عملکرد بدن فرد را تحت تأثیر قرار میدهد؛ آن وقت تازه علائم مسمومیت نمود پیدا میکنند.»
او ادامه میدهد: «بسته به میزان مصرف، شدت علائم و زمان بروز آن در افراد متفاوت است؛ حتی در برخی موارد ممکن است علائم تا ۲۴ ساعت بعد هم ظاهر نشوند و فرد متوجه مسمومیت نشود. اما در اغلب موارد ۶ الی ۱۲ ساعت پس از مصرف، علائم نمود پیدا میکنند.»
مسمومیت با متانول چگونه از مسمومیت با اتیلن گلیکول تمییز داده میشود؟
بنا به گفته این متخصص طب اورژانس، عمده عوارض مصرف متانول، مغزی است؛ به طور مثال در پی مصرف متانول، ممکن است مصرفکننده در پی علائم عصبی، دچار کاهش سطح هوشیاری شود، یا اعصاب چشمی درگیر شوند که در بر دارنده اختلالات بینایی و حتی کوری است. در مواردی که حجم مصرف بسیار زیاد باشد، فرد دچار ایست قلبی-تنفسی میشود و احتمال مرگ بالاست.
اما عوارض مسمومیت با اتلین گلیکول اغلب کلیوی است، هرچند عوارض مغزی نیز در این مورد قابل مشاهده است اما سطح آن نسبت به مسمومیت با متانول کمتر است و در عوض، صدمات کلیوی جدیتر، اختلال در عملکرد قلبی، ریوی و حتی مرگ را به همراه دارد.
اسماعیلیان در رابطه با نحوه تشخیص دقیق نوع مسمومیت میگوید: «آزمایش گاز خون شریانی (ABG)، بهترین راه برای تمییز مسمومیت با اتیلن گلیکول از متانول است؛ که طی آن اگر در ادرار مصرفکننده، «کریستال کلسیم اگزالات» مشاهده شد، مسمومیت با اتیلن گلیکول تشخیص داده میشود.»